✒️ داریوش رحمانیان، سردبیر مردم‌نامه
شماره‌ی شانزده و هفده - بهار و تابستان ۱۴۰۰ - مردم‌نامه حاوی مباحث و موضوعات گوناگون است: در حوزه‌ی تاریخ اقتصادی دو گفتار خواندنی از احمد اشرف و یک گفتگوی جذاب و پربار با فریدون شیرین‌کام زینت‌بخش این شماره از مردم‌نامه شده‌اند.در موضوع تاریخ روستایی ایران یک تک‌نگاری ارزشمند به قلم مرتضی دانشیار درباره‌ی روستای طرسک و یک پرونده‌ی مفصل درباره‌ی کاریز - به مدیریت لیلا طباطبایی‌یزدی با گفتارهایی از پاره‌ای از برجسته‌ترین صاحبنظران این عرصه: مجید لباف خانیکی، علی‌اصغر سمساریزدی، آریاسب دادبه، حسین مسرت و کرامت یزدانی - ادبیات پژوهشی این حوزه را تازگی و طراوت خاصی داده‌اند.
بخش همواره مورد تاکید و توجه مردم نامه یعنی ادبیات و تاریخ مردم این بار این بخت را داشته است که به قلم فرهاد دشتکی‌نیا بر گوشه‌ها و سویه‌های کمتر کاوید‌ه‌شده‌ی کارنامه‌ی ادبی غلامحسین ساعدی پرتو بیفکند: تاریخ ذهنیت در تک‌نگاری‌های ساعدی.
این شماره دری گشوده است به روی یک موضوع بسیار مهم در قلمرو تاریخ مرگ و گورنگاری تاریخی. در این بخش با پژوهشی ارزشمند و نوآورانه از امیرحسین حاجی‌علی درباره‌ی گورستان ابن بابویه روبرو می‌شویم. اهمیت تاریخی این گورستان بر اهل نظر آشکار است؛ با این حال این موضوع جزئیاتی دارد که جز با کندوکاو و پژوهش میدانی به شرح نخواهد آمد. امید می‌رود که در شماره‌های آینده گورنگاری تاریخی را بیشتر بال و پر دهیم و در افزایش توجه و علاقه‌ی پژوهشگران به کاوش در گورها و گورستان‌های تاریخی ایران به سهم خود اثر بگذاریم.
مقاله‌ای از محمدعلی علوی‌کیا، پژوهشگر تاریخ آموزش و پرورش، درباره‌ی تنبیه و مراقبت در مدرسه‌های نوین - در کرمانشاه - ، و مقاله‌ی عبدالمهدی رجایی، که مطالعه‌ای ژرف و دقیق و مستند درباره‌ی گرمابه‌های روستاهای پیرامون اصفهان در روزگار رضاشاه است از دیگر گفتارهای جذاب، خواندنی و نوآورانه‌ی شماره‌ی اخیر مردم‌نامه‌اند. در بخش تاریخ در ترازو ، که حسب نظراتی که خوانندگان مردم‌نامه گاه‌گاه با ما در میان می‌گذارند می‌توان گفت که از اقبال ویژه‌ای برخوردار است، یک گفت‌وگوی برانگیزاننده از یکی از استادان برجسته و تاثیرگذار رشته‌ی تاریخ می‌خوانیم: علی‌رضا ملایی‌توانی.
ژول میشله، مورخ نامدار فرانسوی سده‌ی نوزده از پیشگامان مردم‌نامه‌نویسی بود و جایگاهش در تحولات تاریخ‌نگاری در فرانسه و به تبع در بقیه‌ی اروپا و جهان بگونه‌ای بود که بنیانگذاران مکتب آنال او را «معلم‌اول » می‌شناختند. در ایران و در حوزه‌ی زبان فارسی درباره‌ی این مورخ نامدار چیز چندانی وجود ندارد. با توجه به این کاستی می‌توان انتشار مقاله‌ای پربار و ناب درباره‌ی میشله در این شماره از مردم‌نامه را واجد اهمیت و ارزش ویژه تلقی کرد و دقت‌نظر و همت رامین صمیمی، مترجم این مقاله، را ستود. این مقاله در بخش نظریه و روش درج است.
بخش کتابگزاری این شماره سه کتاب ارزشمند و نوآورانه را به خوانندگان معرفی می‌کند: ۱- توسعه‌نیافتگی و صنعتی‌سازی ایران عصر قاجار و پهلوی اول، از سید حسن شجاعی ۲- خانه‌های تاریخ از آنا گرین و کاتلین تروپ، ترجمه‌ی بهزاد کریمی ۳- مردانگی ایرانیان؛ از اواخر دوره‌ی قاجاریه تا اوایل دوره‌ی پهلوی از سیوان بالسلو.
با توجه به پرونده‌ی کاریز و در ربط با آن؛ یک کتابشناسی قدیمی - چاپ شده در مجله ی نشر دانش - از مرحوم عبدالکریم بهنیا، پژوهشگر برجسته‌ی مطالعات کاریز و کاریزداری ، نیز در این شماره از مردم‌نامه تجدید چاپ شده است که برای پژوهشگران این حوزه بسیار سودمند تواند بود. از مدیر محترم مرکز نشر دانشگاهی که اجازه تجدید چاپ این کتابشناسی را به مردم‌نامه دادند سپاسگزاریم.
بخش وقایع‌اتفاقیه دربرگیرنده‌ی گزارشی از مهمترین رویدادهای علمی و فرهنگی که آگاهی از آن‌ها می‌تواند برای مردم‌نامه‌نویسان سودمند باشد و بخش درگذشت‌ها که درگذشت پاره‌ای از چهره‌های اندیشه و دانش و هنر را یادآوری و به کوتاهی روایت می‌کند پایان‌بخش این شماره هستند و هر دو به قلم حسین منوچهری نوشته شده‌اند. تلگرام‌نوشته‌ها نیز طبق روال گذشته سر جای همیشگی خود جای گرفته و گزیده‌ای از یادداشت‌های منتشرشده در کانال تلگرام مردم‌نامه را در بر دارد.
با ما همراه باشید و تاریخ مردم را در مردم‌نامه بخوانید.
