اکثریت افراد غیر‌کرد زبان با این نوع رقص آشنا بوده و تا حدودی توانایی ابتدایی در اجرای آن را هم دارند. اما چرا این رقص در بین ایرانیان آشنا و تا حدودی می‌توان گفت محبوب است؟
رقص کردی هم همانند سازهای دف و تنبور دارای قدمتی تاریخی‌ست. می‌توان نشانه‌های این پیشینه را بر روی ظروف سفالی کشف شده نیز پیدا کرد. از طرفی همان‌گونه که در مطلب پیشین آورده شد وزن فهلویات در منطقه کردستان در دوران پیش از اسلام بوده است. همان طور که می‌دانیم ریتم و حرکت دو مقوله جدایی‌ناپذیر در رقص هستند. می‌توان وحدت میان ریتم و حرکتِ جمعی را در رقص کردی به وضوح مشاهده کرد. رقصی که همگی دستان یکدیگر را گرفته و حرکات پا و سرشانه‌ها کاملا با یکدیگر هماهنگ است.
نکته جالب در این رقص وجود رهبر و هدایت‌کننده است به گونه‌ای که نفر نخست معمولا رقصنده است و اوست که حرکات پا یا هر نوع دیگر را در رقص تعیین می‌کند. در اصطلاحِ محلی به این فرد «سر چوبی‌کِش» گویند. در مراسم شادی و سرور، زنان و مردان به صورت یک در میان دستان یکدیگر را می‌گیرند؛ به این نوع رقص، رقص گندم و جو گفته می‌شود. همچنین برای هیجان‌انگیز‌کردن مراسم نفر اول در دسته رقصنده‌ها، رقص دو دستماله انجام می‌دهد که باز هم این نوع رقص حاکی از تبحر آن رقصنده به حرکات و ریتم است.
لباس‌های زنان همیشه در متنوع‌ترین رنگ‌ها و همراه با زیورآلاتِ پر زرق و برق است و مردان اغلب یک نوع لباس رسمی کردی را که طرحی ساده دارد می‌پوشند. در حین رقص گندم و جو، سادگی لباس مردان سبب بیشتر به چشم آمدن لباس زنان می‌شود. با گوشه چشمی به موضوع تنبور می‌توان حتی سماع‌ها را در رقص شادی و سرور مردم کردستان مشاهده کرد.
✒️سارا فِیلی، دانشجوی کارشناسی ارشد اتنوموزیکولوژی
پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، بهار ۱۴۰۰
عکس: سایت Tourism of Persia
